RIP Alan Arkin (1934 – 2023)

Alan Arkin was een Amerikaans acteur die wij ons vooral herinneren als soldaat Yossarian in Catch-22 (1970) en de grootvader in Little Miss Sushine (2006).

‘Eens kijken of ik het goed begrijp. Om aan de grond gehouden te worden moet ik gek zijn. Maar als ik vraag om aan de grond gehouden te worden, betekent dat dat ik niet gek ben,’ vraagt Yossarian aan zijn overste in de film Catch-22 (1970)

Catch-22 is een verfilming van de gelijknamige roman uit 1961 van de Amerikaanse schrijver Joseph Heller. Ik las die roman in China, waar ik veel las.

Een catch is Engels voor een addertje onder het gras. Zo is er in het boek sprake van een regel die zegt dat ieder die niet goed bij zijn verstand is, naar huis mag. Daartegenover staat de volgende regel, de eigenlijke Catch-22: iedereen die naar huis wil, is blijkbaar erg verstandig en komt dus niet in aanmerking voor ontslag uit de dienst.

Het is het typevoorbeeld van de cirkelredenering.

‘Er was slechts één ‘maar’, en dat was de bepaling Catch-22, die luidde dat wie zich bij werkelijk en onmiddellijk gevaar bekommert om zijn eigen veiligheid blijk geeft van een rationele geest.’

–Catch-22
Alan Arkin in Little Miss Sushine (2006)

In Little Miss Sushine is Arkin een je-m’en-foutistische, heroïne-snuivende, vuilgebekte doch zeer beminnelijke opa.

Rust zacht Alan.