Hoewel ik in Dodenstad een team van enkele tientallen doodgravers aanvoer, dagelijks drommen doden zie passeren, dit gedurende vele jaren al, vind ik het toch nog vaak moeilijk iemand een geschikte plek op onze ongewijde gronden te bezorgen.
Een paar dagen geleden werd de man Van de schoonheid en de troost hier binnengebracht. Hij ligt nog steeds in de koelruimte van het mortuarium omdat ik a) nog geen geschikte afscheidsrede heb kunnen schrijven en b) niet goed weet waar en bij wie ik hem leggen moet.
Digitale databestanden kan men op meerdere plaatsen onderbrengen en zelfs kaarten kan men dupliceren en onder verschillende rubrieken in een kaartenbak bergen — in het geval van Wim Kayzer zowel bij ‘Nederland’ als bij ‘televisie’ — maar een stoffelijk overschot kan maar op een plaats liggen, niemand heeft iets aan een doorverwijsgraf. Dan zou je bij een tombe aankomen, staat daar een pijl met ‘u vindt het stoffelijk overschot van x op plaats x’. Dat gaat toch niet?
Ik los het probleem van de juiste plek morgen wel op.
De uitvaartrede zal helaas te kort zijn want er wachten alweer andere doden.
Ik wil mijn rede graag met de woorden beginnen van iemand die hier wat verderop op het schap ligt, de Amerikaan Newton N. Minow, ook iemand die eerder deze maand stierf.
‘Wanneer televisie goed is, is niets – niet het theater, niet de tijdschriften of kranten – niets beter.
Newton N. Minow
Maar wanneer televisie slecht is, is niets slechter. Ik nodig u uit om voor uw televisietoestel te gaan zitten wanneer uw zender in de ether gaat en daar een dag lang te blijven zitten zonder een boek, tijdschrift, krant, winst-en-verliesrekening of cijferlijst om u af te leiden – en uw ogen aan dat toestel gekleefd te houden totdat de zender zich afmeldt. Ik kan u verzekeren dat u een enorm braakland zal zien.’
De woorden zijn uit 1961 maar hebben hun toepasselijkheid nog niet verloren, behalve dat de jeugd geen televisie meer kijkt, maar goed, toen ‘snoepteevee’ verdween, kwam het ‘doomscrollen’; en vandaag is het beste van Facebook, Instagram en TikTok beter dan de meeste televisieprogramma’s.
Kayzer was een uitstekend televisiemaker, meester van het interview. Hij maakte statische televisie die toch boeiend was. Ik noemde hem wel eens de Adam Curtis van Nederland. Hij vond onderdak bij VPRO, de bij ons wereldbekende zender die een hele generatie weetgierige Nederlanders en Vlamingen vormde.
Hij interviewde intellectuelen zoals Oliver Sacks, Stephen Jay Gould, Jane Goodall, George Steiner, Martha Nussbaum, Richard Rorty, Roger Scruton, John M. Coetzee, Germaine Greer en Rudi Fuchs, dat breinvoer vind je integraal op YouTube.
Rust zacht Wim.