RIP Joan DeJean (1948 – 2023)

The Reinvention of Obscenity (2002), op de cover staat het schilderij Farceurs français et italiens depuis 60 ans et plus (1670), soms toegeschreven aan Antonio Verrio.

En vorig jaar reeds stierf academica Joan DeJean in de Verenigde Staten zonder dat ik daar vanop de hoogte was. Wij hebben alles in beweging gezet om haar stoffelijk overschot te laten opgraven en het naar Dodenstad te laten overbrengen. Ze zal een plaatsje krijgen naast Robert Darnton die ondertussen ook al tegen de 85 aanloopt en statistisch gezien weinig kans maakt nog twintig jaar te leven.

Ik ken DeJean van boeken zoals The Reinvention of Obscenity (2002), een bron voor mijn boek De geschiedenis van de erotiek (2011).

In The Reinvention of Obscenity beschrijft de academica het ontluikende concept obsceniteit in het vroegmoderne Frankrijk aan de hand van de volgende drie werken: de hoerendialoog L’Escole des Filles, het gedicht “Tout est foutu” van Viau en L’Ecole des Femmes van Molière, bij ons ook gekend als De leerschool der vrouwen.

Het boek begint met de woorden:

‘Het proces tegen de dichter Theophile de Viau in 1623 is een mijlpaal in de heruitvinding van obsceniteit en in de geschiedenis van de censuur.’

Waarom DeJean hier spreekt van heruitvinding i.p.v. uitvinding is mij een raadsel waar ik u misschien binnen tien jaar een antwoord op kan geven, of morgen, naargelang mijn bezigheden hier in Dodenstad mijn volledige, dan wel halve aandacht eisen. Wel kan ik u zeggen dat in 1623 de term obsceniteit nog niet gebezigd werd, men sprak toen van folastrie.

Rust zacht Joan.

RIP Gary Indiana (1950 – 2024)

 White Trash Boulevard (1988), dit is een bijzonder klein boekje, van tien op zeven centimeter.

Gary Indiana was een Amerikaans auteur en criticus. Hij behoorde tot de generatie gay schrijvers en kunstenaars die bijna volledig door AIDS werd uitgeroeid, denk aan de acht jaar jongere Keith Haring.

Als je gay was en jong in de jaren tachtig dan kan je vandaag in een interview zeggen: ‘Tegen de tijd dat ik 25 was, had ik 50 vrienden verloren aan aids en op dat moment ben ik gestopt met tellen.’

De woorden zijn niet van Gary Indiana maar ze hadden wel uit zijn mond kunnen komen.

Rust zacht Gary.

RIP Nicholas Bornoff (1949 – 2010)

Nicholas Bornoff was een Engelstalige schrijver, zoon van de ietwat enigmatische, te-weinig-gedocumenteerde Pools-Frans-Engelse muziekexecutive Jack Bornoff en diens Franse eerste vrouw Monique Hazleden.

Pink Samurai, of volledig: Pink Samurai: Love, Marriage and Sex in Contemporary Japan (1991)

In 1991 publiceerde Nicholas Pink Samurai, of volledig: Pink Samurai: Love, Marriage and Sex in Contemporary Japan. Het boek verscheen net voor het internettijdperk, toen konden zulke boeken nog. Immoral Tales (1994) is een gelijkaardig boek, hoewel nauwer in inhoudsreikwijdte, want dat gaat alleen over film.

Toen ik je voor het eerst uitcheckte Nicholas, was je al dood. Wat mij betreft te vroeg want je bent amper een jaar ouder dan ik nu ben. Mocht je nog leven, je was 75 geweest, dat is nog een mooie leeftijd.

Rust zacht Nicholas.

RIP Joseph Rykwert (1926 – 2024)

Boek met de gelijknamige titel van het essay “The Necessity of Artifice” uit 1971.

Ook voor architectuurhistoricus Joseph Rykwert had de dood het laatste woord.

Rykwert schreef “The Necessity of Artifice” (1971) een essay waarvan ik vermoed dat het een stijlbreuk is met de ornament-is-misdaad soberheid van Bauhaus en de Internationale Stijl, een stijlbreuk die uiteindelijk zou leiden tot het postmoderne ornament- en kleurrijke design van Memphis Milano, maar heel zeker ben ik daar niet van, om eerlijk te zijn, ben ik daar helemaal niet zeker van.

RIP Herman Selleslags (1938 – 2024)

De Belgische fotograaf Herman Selleslags stierf. Het doet me denken aan mijn kindertijd en pubertijd, de HUMO-jaren.

Interview met Selleslags, onder andere hoe hij er in slaagde de Rolling Stones te interviewen.

In Intimiteit onder de melkweg (1994) schrijft Herman de Coninck over de fotograaf:

‘In elk geval herinner ik me dat Herman Selleslags vaak zei dat deze of gene een smoel had waar hij niets mee kon aanvangen. Zoals er natuurlijk ook mensen zijn met wie je niets kunt aanvangen.’

In 2016 dook het werk van Selleslags uiteraard ook op in de voortreffelijke docuserie België scherpgesteld van Bucher en Buedts en daarin werd ook het licht geschenen over die beruchte foto van de zijn roes uitslapende man in de Pelikaanstraat, in de buurt van discotheek Samson waar wij indertijd nachtbraakten.

RIP Philip Zimbardo (1933 – 2024)

Philip Zimbardo kwam aan zijn eind. Zimbardo was een Amerikaanse psycholoog die vooral bekend werd met zijn Stanford gevangenisexperiment uit 1971 dat moest bewijzen dat mensen aangeboren wreedaards zijn.

Rutger Bregman zou wat gaten in Zimbardo’s onderzoek schieten in zijn boek De meeste mensen deugen (2019) — hij was er namelijk achter gekomen dat de Amerikaan weldegelijk instructies had gegeven aan de gevangenisbewaarders om zich als halve varkens te gedragen — maar het grote plaatje veranderde weinig.

Want, Rutger, je hebt gelijk, de meeste mensen deugen inderdaad. Maar de meeste mensen zijn ook erg dom en bovendien erg volgzaam en het gros van deze brave mensen dachten het goede te doen toen ze de orders van Stalin, Hitler, Mao en Pol Pot uitvoerden. Hoe dat afgelopen is weten we allemaal.

RIP Michel Blanc (1952 – 2024)

Michel Blanc was een Frans acteur, schrijver en regisseur bekend voor zijn rollen als kalende — weinig mannelijke — loser en hypochonder.

Trailer voor Monsieur Hire (1989) van Patrice Leconte, set to “Piano Quartet, opus 25” van Brahms.

Leerde ik hem kennen via Monsieur Hire (1989) van Patrice Leconte; of zag ik hem voor het eerst in Je t’aime moi non plus (1975) waarin hij een klein rolletje heeft?

Dat is van weinig belang want in Monsieur Hire, de verfilming van de ‘roman dur’ van Georges Simenon, komt Blanc voor het eerst volledig tot zijn tragisch recht als eenzame voyeur wiens verliefdheid hem fataal wordt en het is in die hoedanigheid dat ik mij hem zal blijven herinneren.

De film deed mij ook met Brahms kennismaken want toen ik hem gezien had op VHS, zag ik mij een paar dagen later genoodzaakt terug te keren naar de videotheek aan het Stadspark om hen te vragen de eindgeneriek nog eens af te spelen om de titel van de compositie te leren kennen die door mijn hoofd was blijven spoken: “Piano Quartet, opus 25” van Brahms.

Rust zacht Michel

RIP Kris Kristofferson (1936 – 2024)

“Me and Bobby McGee” (1971) in de versie van Janis Joplin

In de Verenigde Staten stierf Kris Kristofferson, bekend als countryzanger en acteur.

Hij was de co-auteur van “Me and Bobby McGee” (1971), bekend van de versie van Janis Joplin en voor de onvergetelijke verslijn, ‘vrijheid is gewoon een ander woord voor niks te verliezen hebben.’

Een uiterst mooie man, zegt mijn vrouwelijke ceremoniemeester Joconda die erg van hem genoten heeft in A Star Is Born (1971) waarin hij een zelfdestructieve rockmuzikant speelt.

Rust zacht Kris.

RIP Fredric Jameson (1934 – 2024)

In de Verenigde Staten stierf Fredric Jameson,  de marxistische intellectueel die misschien nog wel bekendst werd met een uitspraak die hij niet zelf bedacht:

‘Het is tegenwoordig gemakkelijker je het einde van de wereld voor te stellen dan het einde van het kapitalisme.’

Hij schreef die uitspraak toe aan iemand en die iemand was H. Bruce Franklin (1934 – 2024) van wie het toeval wil dat die ook eerder dit jaar overleed.

Pulp

Continue reading →