Jean-François Davy was een Frans filmmaker bekend voor films als het fantastiekvehikel Le Seuil du vide (1971, De drempel van de leegte), de erotische komedie Bananes mécaniques (1973, Mechanische bananen) en de pornodocumentaire Exhibition (1975, Uitstalling).
Continue readingAndy Bey was een Amerikaans zanger.
In “Round Midnight” (1944, 1965) hoor je hem met zijn twee zussen, ze zingen over het middernachtuur, wanneer het leven helemaal vreselijk wordt voor eenzame zielen. Andy was zwart en kwam als gay uit de kast. Zijn compositie “Celestial Blues” (1973) was geproducet door die andere cultheld Bill Fischer (1935 – 2023). Hij coverde Nick Drake’s “River Man” (1969, 1998) en zong op “I’ve Had a Little Talk” (1972) van Horace Silver (1928 – 2014) waar een man een gesprekje aangaat met zijn diverse lichaamsdelen (maag en longen en zo) met de belofte dat hij ze goed zal behandelen.
Andy’s werk werd fel gesmaakt door de Gilles Peterson generatie. Zijn zus Salome stierf in 2020. Geraldine Bey, van 1935, leeft nog. Rust zacht Andy.
De componist en zanger David Thomas van Pere Ubu sterft.
Het is donderdagavond 24 april en op Klara draait Bart Vanhoudt “Over My Head” van Pere Ubu van de plaat The Modern Dance (1978) op zijn programma Klara Shift.
Zelf leerde ik de Amerikaanse zanger veertig jaar eerder kennen via de radiomakers Luc Janssen (°1954) en Gerard Walhof (°1956).
Terwijl ik het oeuvre van Thomas beluister, blader ik in het boek Wie is Herman Brusselmans en waarom? (1997), waar ik lees:
‘De zanger van Pere Ubu zit rochelend en stinkend uit alle hoeken en gaten van zijn lichaam in Hotel Mercure te Den Haag zijn zielige, overbodige leven te overdenken.’
Er is natuurlijk die stem, die wat wegheeft van het gekakel van David Byrne op “Psycho Killer” (1977), een nummer waar ik het nog altijd moeilijk mee heb en dat niet voor niks geparodieerd werd als “Psycho Chicken” (1980). Er is de gelijkenis met het maffe van The Residents. Het doet me ook wat denken aan Mark E. Smith van The Fall die ook zo’n overslaande stem heeft en en ook de zang van Tom Verlaine op de elpee Marquee Moon dwarrelt mijn herinneringen binnen.
Wie mooi over die stem geschreven heeft, en dat al vrij vroeg deed, namelijk in 1981, was de Amerikaanse muziekschrijver Jon Pareles die het had over een stem die opwaarts naar een radeloze sopraan wiebelt en dan weer afdaalt naar een eenzame tenor:
‘In de weinig voor de hand liggende stad Akron, Ohio, bijvoorbeeld, begon Pere Ubu al in 1975 vorm te krijgen. In het begin schreef de groep dreunende, surrealistische composities die op de leest van de Velvet Underground geschoeid waren; later begonnen ze overlays van willekeurige industriële noise toe te voegen; toen, op de een of andere manier, begon de noise in de liedjes te sijpelen en begonnen de liedjes te muteren. Op de beste albums van Pere Ubu, New Picnic Time en Dub Housing, wiebelt de stem van leadzanger David Thomas naar boven naar een radeloze sopraan en naar beneden naar een eenzame tenor met de band achter hem in en uit lopend, soms opgaand in statische elektronica, soms keihard rockend.’
Kijk vooral naar de clip hierboven. Die lichaamstaal. De man was een fenomeen.
Oh, als je iemand als David begraaft, moet je er rekening mee houden dat je niet voor je diensten betaald zal worden want rijk zal de componist en zanger met zijn werk niet geworden zijn. Er is die stem maar ook de onderwerpen waarover Pere Ubu zingt: zelfmoordpiloten in “30 Seconds over Tokyo” (1975) en de Endlösung in “Final Solution” (1976). Er hing iets in de lucht in die periode, dat ik zo een-twee-drie nu omschrijf als het nihilistisch moreel faillissement van de New Wave, geheel ten onrechte natuurlijk, want men zal mij zeggen dat het er net een reactie tegen is, maar in elk geval, je vindt het ook in de bandnaam Butthole Surfers, kontgatsurfers dus, die toegegeven, enige jaren later kwam.
Back to business; waar gaan we David Thomas begraven? Weet je waar ik hem leg? Naast Tom Verlaine.
Rust zacht David.
De Zuid-Amerikaanse schrijver Mario Vargas Llosa sterft.
Jahsonic, naast hoofddoodgraver van Dodenstad ook zelfverklaard erotomaan en pornosoof, kan het maar over een ding hebben. Llosa’s niet zo bekende maar toch zeer geprezen opstel van boeklengte De eeuwigdurende orgie (1975) waarover Joost Zwagerman optekent:
‘In de overvloed aan literatuur over Madame Bovary kom je helaas maar zelden iets tegen over het mannelijke van en in Emma Bovary. Mario Vargas Llosa is een van de weinigen die zich erin hebben verdiept. In De eeuwigdurende orgie benadrukt Vargas Llosa dat er achter die bevalligheid van Emma soms ‘een echte kerel’ schuilgaat.’
De orgie uit de titel van dat opstel verwijst naar wat Flaubert in 1858 in een brief naar een zekere Marie-Sophie schrijft:
‘Alleen door zich te verliezen in de literatuur als in een eeuwigdurende orgie kan een mens het bestaan verdragen.’
Rust zacht Mario.
Max Romeo sterft.
Jahsonic, onze burgemeester, een melomaan, cinefiel, kunstliefhebber, en bolleboos wil hem naast Lee Perry begraven, van wie we drie-vier jaar geleden afscheid namen, en met wie Romeo vaak samenwerkte.
Mij best, ik doe wat de baas vraagt.
Ik hoor Jahsonic van ver platen draaien in zijn villa naast Dodenstad, vlak ernaast, een beetje zoals de woning van The zone of interest.
‘I’m gonna send him to outa space, to find another race.’
‘Ik stuur hem de ruimte in om een ander ras te vinden,’ klinkt het lied waarover hij mij achteraf zal zeggen dat het “Chase the devil” (1976) is: ‘zit de duivel achterna’. Hij zal mij erbij vertellen dat het een troop is van het afrofuturisme: de verzinnebeelding van de queeste van de afstammelingen van de Afrikaanse diaspora naar hun vermeende buitenaardse roots.
In de Neerlandosfeer schreef Mathieu Charles op Rekto:verso in 2018 daarover:
‘Als antwoord op eeuwenlange onderdrukking en misrepresentatie ontwikkelden zwarte artiesten een eigen taal en visie om de toekomst (en het verleden) te herschrijven: Afrofuturisme. Al kent deze stroming sinds de jaren 1970 een creatieve boost, pas nu dringt ze met grote Hollywoodproducties als Black Panther (2018) en A Wrinkle in Time (2018) tot de mainstream door.’
Romeo leverde met “Chase the devil” zijn bijdrage aan dat afrofuturisme.
Rust zacht Max.
Amadou Bagayoko, de helft van Amadou & Mariam, stierf, vermoedelijk in Mali. Ik leerde het blinde muzikale duo kennen via het verzamelalbum Nova Classics 5 (2004) waar de song “Je pense à toi” op stond.
Ik denk aan jou, mijn liefde, mijn geliefde.
Rust zacht Amadou.
Val Kilmer stierf. Hij was een Amerikaans acteur vooral bekend om zijn rol in Top gun (1988) maar wij van Dodenstad gaan vooral vanavond voor de zoveelste keer naar de geniale film Top secret! (1984) kijken.
Die parodiefilm bevat op zijn minst drie scènes die je – eens gezien – nog moeilijk kan vergeten. De koe die rubberen laarzen draagt en zogezegd twee mannen moet voorstellen die zich als koe vermomd hebben? De wetenschapper die met een theelepeltje een tunnel graaft en bij voltooiing een volledig afgewerkte, hypermoderne, van verlichting en riolering tweebaansvak-autowegtunnel toont? De nazi-oorlogskamer waar een grote telefoon op de voorgrond staat die plots rinkelt en als de nazi-officier ernaartoe loopt mega-groot blijkt zijn, niet gewoon groot door het ‘forced perspective’? Allemaal in deze film.
Rust zacht Val.
Bokser George Foreman (1949 – 2025) stierf een week geleden. Nu ik erover nadenk vind ik boksen de nobelste aller sporten. En de wreedste. Foreman leidt naar andere boksers. Ik ken er maar twee: Roy Jones Jr. (°1969) met zijn song “Can’t Be Touched” (2004), je vindt er een clip van op YouTube die een compilatie van zijn beste moves bevat; en de onovertroffen Muhammad Ali (1942 – 2016) die ik vooral als dichter en morosoof heb leren appreciëren. Luister bijvoorbeeld naar zijn 1974 speech net vóór zijn gevecht tegen Foreman waar hij bluft dat hij met alligators heeft gevochten een een walvis heeft gevloerd en elders hoe hij vindt dat iedereen maar moet voortplanten binnen zijn eigen huidskleur: parkieten paren toch ook niet met leeuwen? Of hoe hij zich als erover verwonderde dat Jezus blank was.
Continue reading
Linda Williams was een Amerikaanse academica bedrijvig in de filmstudies en auteur van het boek Hard core: power, pleasure (1989), een vroege academische studie van pornografie. Ze schreef ook het essay “Film bodies: gender, genre, and excess” (1991) waarin ze de definitie van de parapluterm ‘body genres’ — de lichaamsgenres dus — uitbreidde met het genre van de melodrama.
‘In Hard core: power, pleasure zette Linda Williams eigenhandig de hele trend van de academische studie van pornografie op de kaart. De publicatie was wat gedurfd, met het beladen woord hardcore in de titel. De omslag zelf zag eruit als een sensationalistische seksroman, met de Miami Beach art deco-belettering uit de jaren tachtig die populair was in de pornofilms die in dit boek worden besproken.’
Met die woorden beschreef Sholem Stein het belangrijkste boek van Williams.
Rust zacht Linda.
Jack Vettriano was een Schots kunstenaar vooral bekend voor zijn schilderij The Singing Butler (1992).
In 2013 schreef kunstcriticus Jonathan Jones in The Guardian: ‘Vettriano fixeert zich op fetisjistische, stijlvolle objecten en schildert ze met een gladde, lege zwier’ en ‘de wereld van Jack Vettriano is een botte mannelijke fantasie die rechtstreeks uit Money van Martin Amis had kunnen komen’.
Precies. Gelijk heeft hij. Vettriano is een kitschschilder en niet op een interessante manier, zoals bijvoorbeeld bij Odd Nerdrum het geval is.
Vettriano’s dood stond in de kranten. Wat de kranten niet haalde was het schilderij Crude Oil (Vettriano) (2005), een herinterpretatie van het iconische The Singing Butler door Banksy.
Begin deze maand wisselde het werk van eigenaar voor de robuuste som van 5,4 miljoen dollar.
Banksys werk voegt twee figuren in gele gaspakken die een olievat verwijderen toe aan het schilderij van Vettriano. Het werd voor het eerst getoond op de Crude Oils (2005) tentoonstelling en de titel toen was Toxic Beach.
Rust zacht Jack.