Tag Archives: Italy

RIP Ornella Vanoni (1934 – 2025)

“Mi sono innamorata di te”

We zijn hier samengekomen om afscheid te nemen van Ornella Vanoni.

Zo begon ik deze ochtend mijn grafrede. Daarna, ik moet het toegeven, las ik een tekst voor die een van mijn doodgravers voor mij geschreven had, ik geloof dat Leonardo het meeste werk geleverd had. Zelf kan ik het nog amper, er zijn de laatste maanden teveel klachten gekomen dat ik me niet aan het ‘onderwerp’ kan houden. Dat ik begin af te dwalen, dat ik zijpaden bewandel, dat ik over totaal andere personen begin, telkens gebruik makend van een kleine zijwaartse link. Zoals nu ook weer, mochten ze me mijn zin hebben laten doen, ik op dit moment alleen maar denken aan de woorden van het lied “Mi sono innamorato di te” (1962, Ik ben verliefd op je geworden):

Ik ben verliefd op je geworden
Omdat ik niets te doen had

Overdag wilde ik iemand ontmoeten
‘s Nachts wilde ik iets om over te dromen

Ik ben verliefd op je geworden
Omdat ik niet meer alleen kon zijn

Overdag wilde ik over mijn dromen praten
‘s Nachts wilde ik over liefde praten

En nu ik duizend dingen te doen heb
Voel ik mijn dromen vervagen

Maar ik kan niet meer denken
Aan iets anders behalve aan jou

Ik ben verliefd op je geworden
En nu weet ik zelf ook niet meer wat ik moet doen
Overdag heb ik spijt dat ik je ontmoet heb
‘S nachts kom ik je zoeken.

En terwijl die woorden in mijn hoofd spoken — Ornella Vanoni zong er ooit een versie van — maar het lied is eigenlijk van Luigi Tenco, lees ik braaf de woorden af die voor mij op papier staan.

Vergeef me. Rust zacht Ornella.

RIP Giorgio Armani (1934 – 2025)

Giorgio Armani sterft en ik kijk ter voorbereiding van de uitvaart naar het fragment van American Gigolo (1980) waarin Richard Gere na het snuiven van een lijn coke zijn hemden, dassen en broeken — allemaal van Armani heb ik me laten vertellen — ter keuze uitstalt op de tonen van “The Love I Saw in You Was Just a Mirage” (1967) van Smokey Robinson.

U zal meneer Armani na de begrafenis kunnen groeten op het modeperk, waar ik de laatste jaren ook de dienst verzorgde van Paco Rabanne (1934–2023), Vivienne Westwood (1941–2022), Pierre Cardin (1922–2020), Karl Lagerfeld (1933–2019), Hubert de Givenchy, (1927–2018) en André Courrèges (1923–2016).

Rust zacht Giorgio.

RIP Adriana Asti (1931 – 2025)

Adriana Asti was een Italiaanse actrice gekend voor rollen zoals die in Before the revolution (1964).

“Vivere ancora” (1964) in Before the revolution (1964).

In die film kust ze haar lover op de tonen van “Vivere ancora” (1964) van Gino Paoli. Paoli is ook de zanger van het onvergetelijke “Che cosa c’è” (1964) dat op de soundtrack van de cultfilm Parthenope (2025) staat maar dat nu niets ter zake want, rust zacht Adriana.

RIP Alvaro Vitali (1950 – 2025)

L’insegnante al mare con tutta la classe (1980)

Alvaro Vitali was een Italiaans acteur en komiek, vooral bekend om zijn rol als Pierino in een reeks Italiaanse komediefilms uit de jaren ‘80.

Dat waren sekskomedies, een genre waar ik een bijzonder zwak voor heb, smoelentrekkerij en al. Over de mannen die er in voorkomen, stuk voor stuk klungelige sukkels, schreef de Italiaanse academicus Giacomo Manzoli:

‘Het lot van de neurotische, van de seksuele revolutie uitgesloten mannen uit de komedies van de jaren 1970 (gespeeld door onder andere Lando Buzzanca, Alvaro Vitali, Lino Banfi en Pippo Franco), was impotentie, castratie, neurose, dodelijke psychische stoornissen of, zeldzamer, homoseksualiteit’.

Desalniettemin, rust zacht Alvaro.

RIP Gaetano Pesce (1939 – 2024)

Gaetano Pesce stierf. Hij was 84. Een deel van ons kerkhof werd door hem vormgegeven in 2004. Gaetano had daar zelf om gevraagd nadat hij te weten was gekomen dat Ettore Sottsass enkele mausolea had ontworpen.

Pesce was architect en designer en had een even unieke als herkenbare vorm- en beeldtaal. Zo werkte hij vaak met harsen.

Bekend werk van hem is de ligstoel La Mamma (1969), de sofa Tramonto a New York (1980), het Organic Building (1993) in Japan, de Mourmans Gallery (1994) in Knokke en het kleine promo-vaasje Goto (1995).

Pesce krijgt zijn plaats naast het graf van Ettore Sottsass (1917 – 2007) en in de dichte nabijheid van Andrea Branzi (1938 – 2023), Paolo Portoghesi (1931 – 2023) en Piero Gilardi (1942 – 2023). Elk van deze design-baronnen ontwierp zijn eigen mausoleum. De bezoekers, dat is ons opgevallen, zien er bijzonder stylish uit.

RIP Paolo Taviani (1931 – 2024)

Gisteravond keek ik op Canvas naar Padre Padrone (1977). Deze trage en surreële Italiaanse kunstfilm is typerend voor het door de overheid gesubsidieerde cinematografisch modernisme van de jaren 70, met zijn nadruk op vervreemding, smerigheid en eenzaamheid.

Oorvijgscènes vind je op 39:30 en 1:28:00.

Hoewel niet zonder verdiensten is de film een onaangename kijkervaring. Enkele van de hoogtepunten zijn pratende schapen, aanzwellende muziek, tekst op het scherm, jongens die dieren molesteren en vreemde geluidseffecten.

Voor een vergelijkbaar maar leuker portret van de Italiaanse landelijke achterlijkheid, kijk je naar Christ Stopped at Eboli (1979).

De woorden hierboven schreef ik in 2006.

Eergisteren stierf Paolo Taviani.

Continue reading →

RIP Giovanni Anselmo (1934 – 2023)

Untitled (Sculpture That Eats) (1968) van Giovanni Anselmo

Giovanni Anselmo was een Italiaans kunstenaar die werkte binnen de arte povera scene. Ik geloof dat er een moment is geweest in de Italiaanse kunst dat alle kunstenaars binnen dat ‘arme kunst’ paradigma werkten. Ik heb er – enkele voorbeelden niet te na gesproken  – werkelijk een hekel aan, geef mij maar de oppervlakkigheid van pop art.

Het werk waarvoor Anselmo zijn voorlopige plaats – de eeuwigheid zal hij vrees ik niet halen  – in de geschiedenisboeken krijgt is ‘Senza titolo (Struttura che mangia)’, ‘Zonder titel (Structuur die eet)’. Het werk bestaat uit een granieten paaltje waar de kunstenaar een krop sla tegenhoudt met een andere granieten blok. Met een ijzerdraad bindt hij het geheel vast. Naarmate de krop sla verwelkt, wordt de biomassa kleiner en zal de granieten blok naar beneden vallen. Waarop de museumdirectie een nieuwe krop sla moet gaan halen bij de sla-boer. Want, tja, de structuur heeft de sla opgegeten.

Desalniettemin, rust zacht Giovanni

RIP Antonio Negri (1933 – 2023)

 Antonio Negri stierf in Frankrijk want in Italië mocht hij lange tijd niet meer binnen. Hij was daar door de Italiaanse overheid verbannen.

Screenshot uit Marx Reloaded

Men achtte  Antonio Negri in Italië medeverantwoordelijk voor de algemene sfeer tijdens de loden jaren, dus ook voor de doden die er vielen. Met de loden jaren bedoelt men de terroristische aanslagen die in de jaren tachtig gepleegd werden door extreemlinkse en in mindere mate door extreemrechtse organisaties. In Italië heetten die extreme communisten de Rode Brigades (Brigate Rosse). Hun broertjes en zusjes in Duitsland waren de Rote Armee Fraktion.

Ik vraag mij af wat het feit dat Negri in Franrijk aan de universiteit mocht gaan lesgeven heeft gedaan met de diplomatieke betrekkingen tussen die Italië en Frankrijk.

Bij ons zal alleen Anton Jäger – de zoon van Anne Teresa De Keersmaeker – iets zinnig over de dood van Antoni Negri kunnen zeggen, hij is de enige met wat baggage. Marxistische baggage bedoel ik dan want Jäger is een zelfverklaard marxist.

Continue reading →

RIP Aldo Lado (1934 – 2023)

Aldo Lado was een Italiaans filmregisseur bekend voor zijn giallo films.

Giallo is Italiaans voor geel en die naam werd gegeven aan een reeks detectiveromans die sinds 1929 door uitgeverij Mondadori op de markt werd gebracht. Elk van die romannetjes had een gele cover, vandaar de naam.

Short Night of Glass Dolls (1971)

Lado debuteerde met Short Night of Glass Dolls (1971), een mengelmoes van giallo en politieke thriller, twee genres populair tijdens de loden terrorjaren van Italië.

Korte nacht van de glazen poppen (1971), zo zou je de Italiaanse titel letterlijk kunnen vertalen, ik weet niet onder welke titel hij hier uitkwam, vertelt het verhaal van een journalist die ‘dood’ in een mortuarium wordt binnengebracht maar in werkelijkheid nog leeft. Hij zit gevangen in zijn eigen lichaam, zijn zintuigen registreren de buitenwereld nog maar hij kan helaas op geen enkele manier meer bewegen.

Via flashbacks gaan we naar de oplossing van zijn moord.

Schneider, in zijn boek 100 European Horror Films, zegt dat de film vol zit met ‘politieke metaforen van klassenonderdrukking en zedelijk verval van de maatschappelijke elites. Weinig clichés van de giallo,’ zegt hij, ‘geen moordenaars met zwarte lederen handschoenen, geen scheermessen noch biseksuele modemodellen.’

Wel enkele blinden, als ik mij niet vergis ook een terugkerend plotelement in de giallo, zoals bijvoorbeeld de blinde Karl Malden in The Cat o’ Nine Tails (1971).

Rust zacht Aldo.