Tag Archives: 1934

RIP Ornella Vanoni (1934 – 2025)

“Mi sono innamorata di te”

We zijn hier samengekomen om afscheid te nemen van Ornella Vanoni.

Zo begon ik deze ochtend mijn grafrede. Daarna, ik moet het toegeven, las ik een tekst voor die een van mijn doodgravers voor mij geschreven had, ik geloof dat Leonardo het meeste werk geleverd had. Zelf kan ik het nog amper, er zijn de laatste maanden teveel klachten gekomen dat ik me niet aan het ‘onderwerp’ kan houden. Dat ik begin af te dwalen, dat ik zijpaden bewandel, dat ik over totaal andere personen begin, telkens gebruik makend van een kleine zijwaartse link. Zoals nu ook weer, mochten ze me mijn zin hebben laten doen, ik op dit moment alleen maar denken aan de woorden van het lied “Mi sono innamorato di te” (1962, Ik ben verliefd op je geworden):

Ik ben verliefd op je geworden
Omdat ik niets te doen had

Overdag wilde ik iemand ontmoeten
‘s Nachts wilde ik iets om over te dromen

Ik ben verliefd op je geworden
Omdat ik niet meer alleen kon zijn

Overdag wilde ik over mijn dromen praten
‘s Nachts wilde ik over liefde praten

En nu ik duizend dingen te doen heb
Voel ik mijn dromen vervagen

Maar ik kan niet meer denken
Aan iets anders behalve aan jou

Ik ben verliefd op je geworden
En nu weet ik zelf ook niet meer wat ik moet doen
Overdag heb ik spijt dat ik je ontmoet heb
‘S nachts kom ik je zoeken.

En terwijl die woorden in mijn hoofd spoken — Ornella Vanoni zong er ooit een versie van — maar het lied is eigenlijk van Luigi Tenco, lees ik braaf de woorden af die voor mij op papier staan.

Vergeef me. Rust zacht Ornella.

Jane Goodall (1934 – 2025)

Primatologist Jane Goodall stierf. Ik moet, als ik haar naam hoor, altijd denken aan de tekst ‘Waarom vrouwen van apen houden’ en ik maak me dan keer op keer de bedenking dat ik ook een aap ben.

 Jane Goodall in ‘Van de schoonheid en de troost’ (2000).

We nemen afscheid van Jane en laten haar aan het woord in een prachtig interview met Wim Kayzer. We horen haar op haar best. En een Wim die zeer tevreden is over het interview. Jane evenzeer, want ze had ‘van zichzelf opgekeken’.

Rust zacht Jane.

RIP Giorgio Armani (1934 – 2025)

Giorgio Armani sterft en ik kijk ter voorbereiding van de uitvaart naar het fragment van American Gigolo (1980) waarin Richard Gere na het snuiven van een lijn coke zijn hemden, dassen en broeken — allemaal van Armani heb ik me laten vertellen — ter keuze uitstalt op de tonen van “The Love I Saw in You Was Just a Mirage” (1967) van Smokey Robinson.

U zal meneer Armani na de begrafenis kunnen groeten op het modeperk, waar ik de laatste jaren ook de dienst verzorgde van Paco Rabanne (1934–2023), Vivienne Westwood (1941–2022), Pierre Cardin (1922–2020), Karl Lagerfeld (1933–2019), Hubert de Givenchy, (1927–2018) en André Courrèges (1923–2016).

Rust zacht Giorgio.

RIP Gérard Chaliand (1934 – 2025)

Gérard Chaliand was een Belg en specialist in geopolitiek, terrorisme en andere vormen van onregelmatige oorlogsvoering. Hij was aanwezig op het congres Le tiers-mondisme en question (1986) waar ook de nu nog levende evenveel gevierde als vermaledijde Pascal Bruckner (Tranen van de blanke man) aanwezig was. Tiers-mondisme wordt vertaald als thirld-worldism en derderwerldisme.

Je kan makkelijk recente online video’s vinden van Chaliand die meer verhelderend zijn dan die van Geert Noels of Jonathan Holslag. Voor de lieden ter linkerzijde: Chaliand en Bruckner zijn noodzakelijke aanvullingen voor uw lezing van Pankaj Mishra maar dat doet hier weinig ter zake want rust zacht Gérard.

RIP Lutz Mommartz (1934 – 2025)

“Eisenbahn” (1967)

Lutz Mommartz was een Duits filmmaker ‘bekend’ voor films zoals “Eisenbahn” (1967), wat Duits is voor spoorweg. In die film zet Lutz een camera op een trein die langs het passagiersvenster naar buiten kijkt en het voorbijglijdend landschap registreert.

Het doet me denken aan de jaren ’90 toen er een Duitse televisiezender was die beelden toonde van een camera die in de bestuurderscabine van een trein was gemonteerd. Men noemt dat tegenwoordig slow television.

Fish tank video (VHS, 1993)

In de videotheken van diezelfde jaren ’90 werden videocassettes te huur aangeboden die beelden toonden van een aquarium of van open haarden. Op YouTube staat er nu nog een en die heet Fish tank video (VHS, 1993).

Maar dat doet hier weinig ter zake want rust zacht Lutz.

RIP Bill Moyers (1934 – 2025)

Joseph Campbell and the Power of Myth (1988)

Bill Moyers was een Amerikaans journalist van grote bekendheid en een held aan de linkerzijde van het politieke spectrum.

Zelf vond ik het interview met Joseph Campbell over helden uit 1988 opmerkelijk, vooral in de passages waarin het over de moedergodin, de almoeder ging, over de eerbied in primitieve samenlevingen voor de Grote Godin, Moeder Aarde. Over de menselijke vrouw die baart net zoals de aarde planten baart, over vrouwenmagie en aardemagie, over agrarische samenlevingen waarin de Godin de dominante mythische vorm is

Ook gedenkwaardig uit datzelfde jaar is een interview met Tom Wolfe met een passage over de ‘kaboutertheorie’ uit Manufacturing Consent (1988) ‘dat er ergens een kamer is met een met baai bedekt bureau en dat daar een stel kapitalisten zit die aan de touwtjes trekt. Deze kamers bestaan niet. Ik bedoel, ik zeg dit niet graag tegen Noam Chomsky [maar] ik denk dat dit de meest absolute nonsens is die ik ooit heb gehoord. Dit is de huidige mode op universiteiten. Weet je, het is klinkklare nonsens en ik denk dat het niets anders is dan een mode.’

Die mode houdt nog steeds aan.

Maar dat is van geen belang vandaag want rust zacht Bill.

RIP Fredric Jameson (1934 – 2024)

In de Verenigde Staten stierf Fredric Jameson,  de marxistische intellectueel die misschien nog wel bekendst werd met een uitspraak die hij niet zelf bedacht:

‘Het is tegenwoordig gemakkelijker je het einde van de wereld voor te stellen dan het einde van het kapitalisme.’

Hij schreef die uitspraak toe aan iemand en die iemand was H. Bruce Franklin (1934 – 2024) van wie het toeval wil dat die ook eerder dit jaar overleed.

Pulp

Continue reading →

RIP Daniel Kahneman (1934 – 2024)

Ik zag ooit een Franse documentaire waar een man vertelde hoe er twee soorten mensen zijn: de impulsieven en de voorzichtigen.

The Trouble of Confidence by Daniel Kahneman

De impulsieve is bij het begin van zijn leven optimistisch, gelukkig en vrij van angst. Omdat hij vaak zomaar wat doet, zonder er veel over na te denken, loopt hij met regelmaat met zijn hoofd tegen de muur. Daardoor wordt hij naarmate zijn leven vordert en hij een aantal teleurstellingen dient te verwerken, wat angstiger, wat minder optimistisch en ook minder gelukkig.

De voorzichtige begint angstig, vrij pessimistisch en alleen al door het vooruitzicht het leven te moeten aanvatten een beetje bedrukt. Hij zal zijn jobs voorzichtig kiezen, een vrouw binnen zijn bereik het hof maken en zeer rationele beslissingen nemen over wonen, werken en voortplanten. Naarmate hij ouder wordt, zullen de opeenvolgende succes-ervarinkjes hem vrolijker en optimistischer maken.

Tegen de tijd dat ze zestig zijn, zijn de impulsieven en de voorzichtigen even gelukkig en optimistisch. Ze blaken op die leeftijd allebei van evenveel of even weinig zelfvertrouwen.

Such is life.

Was de man die dat zei Daniel Kahneman en die documentaire A la poursuite du bonheur (2008)? Ik heb een vermoeden van wel, maar meer dan een vermoeden is het niet.

Toch is dat de essentie niet van Kahneman. Kahnemans grootste verdienste is dat hij bewezen heeft dat mensen geen rationele wezens zijn.

Continue reading →

RIP Otar Iosseliani (1934 – 2023)

Favorites of the Moon (1984)

In Frankrijk stierf Otar Iosseliani, een in Georgië geboren schijnbaar vergeten filmmaker.

In 1982 week hij uit naar Frankrijk en daar maakte hij Les Favoris de la lune (1984), een film die objecten eerder dan mensen als hoofdpersonages heeft.

Een porseleinen servies en een 19de-eeuws schilderij gaan van hand tot hand.

Het schilderij, bij elke diefstal uit de lijst gesneden, wordt steeds kleiner en het porseleinen servies breekt op het einde van de film in duizend stukken.

De titel van de film verwijst naar Shakespeares Henry IV, waarin de dieven ‘the minions of the moon’, de gunstelingen van de maan, genoemd worden.

Het concept van objecten als personages doet denken aan de Amerikaanse film Twenty Bucks (1993) waar een 20 dollar biljet de ‘hoofdrol’ speelt.

Rust zacht Otar.

RIP Giovanni Anselmo (1934 – 2023)

Untitled (Sculpture That Eats) (1968) van Giovanni Anselmo

Giovanni Anselmo was een Italiaans kunstenaar die werkte binnen de arte povera scene. Ik geloof dat er een moment is geweest in de Italiaanse kunst dat alle kunstenaars binnen dat ‘arme kunst’ paradigma werkten. Ik heb er – enkele voorbeelden niet te na gesproken  – werkelijk een hekel aan, geef mij maar de oppervlakkigheid van pop art.

Het werk waarvoor Anselmo zijn voorlopige plaats – de eeuwigheid zal hij vrees ik niet halen  – in de geschiedenisboeken krijgt is ‘Senza titolo (Struttura che mangia)’, ‘Zonder titel (Structuur die eet)’. Het werk bestaat uit een granieten paaltje waar de kunstenaar een krop sla tegenhoudt met een andere granieten blok. Met een ijzerdraad bindt hij het geheel vast. Naarmate de krop sla verwelkt, wordt de biomassa kleiner en zal de granieten blok naar beneden vallen. Waarop de museumdirectie een nieuwe krop sla moet gaan halen bij de sla-boer. Want, tja, de structuur heeft de sla opgegeten.

Desalniettemin, rust zacht Giovanni