De Italiaanse acteur Lando Buzzanca stierf. Hij speelde de man van de beeldschone Laura Antonelli in Il merlo maschio (1970, De mannelijke merel). Zoals wel vaker in dit soort films van de jaren 70, waren de promotionele foto’s erotischer dan de film zelf, tenzij deze film, zoals ook de gewoonte was in die tijd, in twee versies opgenomen werd, maar daar heb ik geen aanwijzingen voor kunnen vinden.
Ik zag de film in het Italiaans en mijn Italiaans is maar rudimentair, dus ik ben er niet helemaal zeker van of ik wel zag wat ik denk gezien te hebben, maar ik vond de scène waarin Lando zijn vrouw verzoekt zijn tepels te strelen om een erectie te krijgen opmerkelijk. De gevoeligheid der mannelijke tepels is immers een onderbelicht onderdeel der mannelijke seksualiteit. De scène zit ‘m rond minuut 56.
Wat is het thema van dit zeer genietbaar niemendalletje van de Italiaanse cinema?
Mylène Demongeot was een Franse actrice die onder andere in de Fantômas trilogie speelde: Fantômas (1964), Fantômas se déchaîne (1965) and Fantômas contre Scotland Yard (1967).
De eerste Fantômas film uit 1964. Mylène Demongeot is Hélène Gurn.
Fantômas heeft op de liefhebber van cultfictie altijd de grootste aantrekkingskracht uitgeoefend en E. du Perron schreef over hem:
“De tegenhanger van Holmes is Fantômas, die, even bovenmenselik als hij, de sprookjeswereld juist in stand houdt, die 32 dikke delen lang iedereen vermoordt waar en wanneer hij maar wil, voor wie geen muren, geen afstanden of lijfwachten bestaan, kortom, die de Boze is in persoon en zijn hellekunst aan de eenmaal gegrepen lezer als een eigen logika opdringt,” een “meesterwerk volgens de surrealisten.”
De geschiedenis zal niet mild zijn voor de films van Straub en Huillet.
Niet saai genoeg, zullen sommigen zeggen, zij die alleen de saaiheid van Guy Debord saai genoeg vinden.
Veel te saai, zal de rest zeggen.
Slecht geacteerd, nog anderen.
Maar dat is het punt niet, zullen zijn verdedigers zeggen.
Onder die verdedigers op het tijdstip van overlijden waren Patrick Duynslaegher, die die Bachfilm aanprees en Bart Versteirt van het subsidievehikel Fantômas, die blij was dat zijn magazine reeds in het verleden veel aandacht aan Straub en Huillet gegeven had.
Ik gebruikte het woord subsidievehikel. Verschoning. Maar nu ik het toch liet vallen, de films van het duo Straub en Huillet zijn typische producten van gesubsidieerde naoorlogse staatscinema. Over het algemeen heb ik het daar niet zo mee.
Oordelen
Wil u zelf oordelen over de films van Straub en Huillet? Dat kan. Vele van hun films staan integraal op YouTube. Zelf post ik hier de film over het Louvre, ‘Une visite au Louvre’ (2004), waarin onder andere dagboekfragmenten van Cézanne voorgelezen worden.
Ik post ook een tweede film over Schoenberg, ‘Einleitung zu Arnold Schoenbergs Begleitmusik zu einer Lichtspielscene’ (1973), omdat ik daar getroffen werd door een dictum van Brecht.
Einleitung zu Arnold Schoenbergs Begleitmusik zu einer Lichtspielscene’ (1973)
“Zij die tegen het fascisme zijn zonder tegen het kapitalisme te zijn, die zeuren over de barbarij die voortkomt uit de barbarij, zijn als mensen die hun deel van het kalf willen eten, maar het kalf niet willen slachten.”
“Die gegen den Faschismus sind, ohne gegen den Kapitalismus zu sein, die über die Barbarei jammern, die von der Barbarei kommt, gleichen Leuten, die ihren Anteil vom Kalb essen wollen, aber das Kalb soll nicht geschlachtet werden.”
Bertolt Brecht
Mocht dit een politieke column zijn, eerder dan een overlijdensbericht, ik zou op de magistrale denkfout van Brecht wijzen.
Politiek
Oh ja, Straub en Huillet waren grote fans van John Ford. Waarom, dat kom ik ooit wel eens te weten, maar nu niet, want nu moet ik naar een volgende dode. De dood slaapt nooit, verzuimt nooit haar werk te doen.
Alhoewel, bij het ter perse gaan van dit artikel lezen wij (ondanks de paywall, foei, belastingsgeld ontvangen en dan het publiek niet laten meelezen) in dat tijdschrift Fantômas dat zij van John Ford hielden ‘omwille van de zeer concrete manier waarop hij met geschiedenis en gemeenschap omging.’
In een panelgesprek van 1970 waar ook Pierre Clémenti, Miklós Jancsó en Glauber Rocha aan deelnamen zei Straub:
“For example John Ford’s movies are profoundly political.”
“De films van John Ford, bijvoorbeeld, zijn ten diepste politiek.”
Jean-Marie Straub
Daar heb ik de volgende bedenking bij. Hoe dacht Straub over de film over Vietnam waar Ford bij betrokken was en waar hij zich niet afkerig van die oorlog toonde?
Ach, zoals Hermans ooit zei, op het einde krijgt iedereen altijd ongelijk. En op een moment zoals dit, als je net een aantal films van Straub en Huillet hebt proberen te verhapstukken, wenste je dat Straub en zijn vrouw films als die van John Ford hadden gemaakt. Verstrooiend en verheffend. Niet dus.
In New York stierf Douglas McGrath. Hij was 64 en werkte in de filmindustrie. Hij maakte een aantal films die ik niet zag maar waar ik met plezier een samenvatting van zou willen zien.
Hij schreef ook mee aan Bullets Over Broadway (1994), een Woody Allen film die tot diens beste gerekend wordt.
Die wil ik eventueel wel in zijn totaliteit zien. Want ik hou van Allen, en Cusack zie ik graag spelen.
De grap (1967), volledig, met Engelse en Arabische ondertitels.
Josef Somr was een Tsjechisch acteur, gekend bijvoorbeeld voor zijn rollen in Zwaarbewaakte treinen (1966) en De grap (1967), gebaseerd op het gelijknamige boek van Milan Kundera uit 1967.
Ik toonde al eerder een fragment uit Treinen toen regisseur Menzel stierf, hier een stuk uit De grap, de verleidingsscène.
Of nee toch niet, hierboven de hele film met Arabische en Engelse ondertitels.
Michael Callan was een Amerikaans acteur bekend van zijn rollen in onder andere West Side Story en Cat Ballou.
Michael Callan tribute met clips uit Cat Ballou, Bon Voyage!, Mary Tyler Moore Show, The Cat and the Canary, Mysterious Island, The Magnificent Seven, Ride Gidget Goes Hawaiian en Occasional Wife.
Iemand maakte een geestig YouTube bricolage’tje over Callan op de tonen van het Doris Day liedje “I May Be Wrong (but I Think You’re Wonderful)” (1929) .
Lansbury zingt “Little Yellow Bird” (1903) in The Picture of Dorian Gray(1945)
Angela Lansbury was een Britse-Amerikaanse-Ierse actrice die carrière maakte in Hollywood en daar in heel wat films speelde.
Raakvlakken met ons universum zijn The Picture of Dorian Gray (1945) en Gaslight (1944). Dorian Gray, omdat het een van de beste verhalen uit de fantastische traditie is, en Gaslight omdat het een populaire term geworden is in de narcismebestrijding, een met veel enthousiasme uitgeoefende maatschappelijke opdracht van deze tijd. Ook omdat mijn vader mij die film liet zien toen ik jong was en dat maakte heel veel indruk op me, hoe die vrouw op den duur aan haar eigen zintuigen begint te twijfelen.
Naar aanleiding van Lansburys dood zag ik een interview met haar door een Amerikaanse filmjournalist (die ook al dood is). Iemand commentarieerde dat Lansbury nergens ontkent dat ze een goede actrice is — geen valse bescheidenheid toont dus — en toch zeer sympathiek overkomt. Dat doet ze zeker. En wat die lof betreft, u weet wat de La Rochefoucauld zei: ‘lof weigeren is twee keer geprezen willen worden.
Verpleegster Ratched vernedert een jonge Brad Dourif in One Flew Over the Cuckoo’s Nest.
Louise Fletcher was een Amerikaanse actrice vooral bekend van haar rol als Nurse Ratched, de even ongenaakbare als gevoelloze hoofdverpleegster in One Flew Over the Cuckoo’s Nest (1975) van Miloš Forman, gebaseerd op de anti-psychiatrische roman met dezelfde titel van Ken Kesey.
Fletchers rol in Cuckoo’s Nest is een voorbeeld van de de sadistisch gevangenisbewaarster verhaallijn die tot haar volste expressie kwam in exploitatiefilms zoals Ilsa, de wolvin van de SS (1974).
Tot een van de eerste sadistische machtswellustelingen van vrouwelijke kunne wordt moeder-overste Sainte-Christine van De Non (1796) van Diderot gerekend.
Louise Fletcher speelde ook een hoofdrol in de redelijk geweldige film Brainstorm (1983) van Douglas Trumbull, die eerder dit jaar overleed.
