Tag Archives: 1927

RIP Marcel Ophuls (1927 – 2025)

Alweer een dode, een van de 120 per jaar of zo, het getal blijft door de jaren heen relatief constant, een om de drie dagen.

‘Zie je in welke staat je dochter is? Dat is jouw verantwoordelijkheid. Zeg mij waar je andere twee kinderen zijn en ik [spaar ze] alle drie.’–Klaus Barbie

Marcel Ophuls was een documentairemaker die vooral herinnerd zal worden voor twee films: The Sorrow and the Pity (1969) en Hôtel Terminus: The Life and Times of Klaus Barbie (1988).

Ik wil het hebben over die tweede docu, die het verhaal vertelt van de nazi Klaus Barbie die tijdens de bezetting van Frankrijk bekendstond als de beenhouwer van Lyon.

Ophuls focust in die documentaire vooral op tegenstrijdige getuigenissen. De slachtoffers vertellen hoe Barbie hen martelde; maar volgens de Amerikaanse inlichtingsdiensten, die Barbie na de Tweede Wereldoorlog schaamteloos in Bolivia inzetten om de militaire dictatuur via een schrikbewind van terreur in het zadel te houden, kan het haast amper dat Barbie martelde, ‘hij had dat niet nodig zeggen ze, zo goed was hij.’

Rond een uur en vier minuten zit een getuigenis die mij bijzonder aangreep. Een vrouw wordt als kind opgepakt, Barbie martelt haar en laat de deur van de martelkamer openstaan zodat haar moeder het kan zien en horen. Hij spreekt tot de moeder en zegt: ‘Zie je in welke staat je dochter is? Dat is jouw verantwoordelijkheid. Zeg mij waar je andere twee kinderen zijn en ik [spaar ze] alle drie.’

Continue reading →

RIP Martial Solal (1927 – 2024)

“New York Herald Tribune”

Martial Solal was een Frans muzikant en componist die in de wereld van de jazz bedrijvig was. Misschien was Martial wel het best gekend omwille van zijn soundtrack voor Jean-Luc Godards film À bout de souffle (1960), waar van ik, Jahsonic, hoofddoodgraver van Dodenstad, “New York Herald Tribune” de mooiste track vind; misschien wel omdat het iets van de sfeer van de vroege soundtracks van Jacques Tati oproept.

In elk geval, rust zacht Martial.

RIP Graziella Magherini (1927 – 2023)

‘Toen ik uit de portiek van Santa Croce tevoorschijn kwam, werd ik overvallen door een hevige hartklopping (hetzelfde symptoom dat in Berlijn een zenuwtoeval wordt genoemd); mijn innerlijke levensbron was plots opgedroogd en ik vreesde voortdurend al lopend op de grond te vallen.’

Dat lezen we in ‘Rome, Napels en Firenze’ (1817), een reisverslag van de Franse schrijver Stendhal (1783 – 1842), waarin hij vertelt hoe hij onwel wordt door de pracht van Firenze.

Die hartkloppingen waren honderdzestig jaar later de aanleiding om een nieuw syndroom te benoemen – het syndroom van Stendhal – een psychische aandoening die optreedt als iemand volledig overrompeld wordt door de schoonheid van kunst.

Continue reading →

RIP Martin Walser (1927 – 2023)

Martin Walser was een Duits schrijver, de laatste van de generatie van Günter Grass en Heinrich Böll. Het was de generatie die zich nog bij de Hitlerjugend kon aansluiten en dat dan ook nog vaak deed omdat iedereen het deed.

Walser geciteerd in de Kritiek van de cynische rede van Sloterdijk.

Walser zal misschien best herinnerd worden om zijn uitspraak over het communisme en het kapitalisme.

Continue reading →

RIP Kenneth Anger (1927 – 2023)

Kenneth Anger’s Hollywood Babylon (1991), een documentaire over Kenneth Anger en zijn werk geregisseerd door Nigel Finch gebaseerd op Hollywood Babylon. Anger wordt gevolgd, geïnterviewd en leest voor uit zijn boek.

Het gebeurt niet vaak dat wij een vaste klant moeten begraven, maar Kenneth Anger bezocht Dodenstad meermaals per jaar.

Continue reading →

RIP Gina Lollobrigida (1927 – 2023)

Gina Lollobrigida was een Italiaanse actrice, de laatst levende ‘seksbom’ van de gouden jaren van Hollywood; tenminste als je Brigitte Bardot en Sophia Loren buiten beschouwing laat. Bardot en Loren leven nog en zijn respectievelijk zeven en zes jaar jonger dan Gina.

In Notre-Dame de Paris (1956) toont Gina dat ze kan dansen.

Lollobrigida was een uiterst knappe vrouw met een smalle taille en een grote boezem. Zij werd vaak de mooiste vrouw ter wereld genoemd, een titel die zij deelde met Loren én Bardot. Mooiste vrouw. In de oudheid was dat Helena van Troje.

Continue reading →

RIP Joseph Ratzinger (1927 – 2022)

Joseph Ratzinger was een Duits priester die het tot paus schopte, een positie die hij innam – bekleedde zo men wil – tussen 2005 en 2013. Hij was de 307de paus, of zoiets, het is moeilijk te tel bij te houden.

Een opgebaarde Ratzinger.

Hij was de eerste paus die een tekst schreef over het seksueel misbruik door priesters. Dat misbruik betreft dan het misbruik van knapen, het priesterschap is immers al langere tijd een schuiloord en vrijhaven voor homoseksuele mannen (waarmee ik niet wil gezegd hebben dat alle homoseksuele mannen pedofielen noch kinderverkrachters zijn) en we weten allemaal dat de vrouwen de weg naar het priesterambt ontzegd wordt.

“De kerk en het schandaal van seksueel misbruik”

Paus Benedictus de Zestiende, zo ging Ratzinger immers door het leven vanaf 2005, schreef dus de tekst “De kerk en het schandaal van seksueel misbruik” een paar jaar geleden, in 2019, toen hij al een aantal jaren geen paus meer was want hij was afgetreden omdat hij moe was.

De aanleiding van zijn essay is een pedofiliezaak in de Verenigde Staten waarbij een priester verplicht wordt uit te treden.

Opmerkelijk aan de tekst van Ratzinger is dat hij niet beging met in eigen boezem te kijken. Nee, hij begint met de vinger te wijzen naar de seksuele revolutie. Dat is het klimaat, zegt hij, waarin de wandaden der priesters hebben kunnen ontstaan en gedijen en hij verwijst naar cursussen seksuele voorlichting, naar de Seks-atlas en de Helga-films van Duitse politica Käte Strobel zonder die bij naam te noemen. Hij heeft het over de rijen kijklustigen die hij heeft zien aanschuiven op een Goede Vrijdag van het jaar 1970 in zijn geboorte-Beieren.

Continue reading →

RIP Eileen Ryan (1927 – 2022)

Eileen Ryan was een Amerikaanse actrice vooral bekend omwille van het feit dat ze de moeder van Sean Penn is.

Ryan als malcontente vrouw in The Crossing Guard (1995)

Ze had kleine rolletjes onder andere in de epische film Magnolia (1999), in het hartverwarmende en diepmenselijke (ja, ja clicheetje) Parenthood (1989) en in Benny & Joon (1993), een film waarvan ik het gevoel krijg dat ik hem zien moet.

Ze speelde ook de grootmoeder in de film At Close Range (1986) die ik met veel genoegen in de jaren negentig zag.

Ik koos voor een kort clipje uit de film The Crossing Guard (1995), een film van haar zoon Sean.

Daar is ze een malcontente vrouw die bij een juwelier staat te klagen dat de ring die ze bestelde niet past. Ze eist de manager te spreken. Dat is Jack Nicholson die op camera toekijkt wat er aan de hand is terwijl hij zijn vuurwapen met kogels aan het laden is. Hij komt de winkel binnen, neemt de ring en bewijst met een maatstok dat die de juiste maat is. Daarna pakt hij de hand van van de vrouw, steekt haar vinger in zijn mond en schuift de ring zonder problemen over de speekselnatte vinger.

‘Kijk,’ zegt hij, ‘een perfecte maat zeven’.

Ik hou van die clipjescultuur die door YouTube en TikTok ontstaan is.

RIP Eileen Ryan.