Manuel Göttsching was een Duits componist en muzikant vooral bekend omwille van zijn compositie “E2-E4” (1984) die net geen uur duurt en in de jaren ’90 deel ging uitmaken van de prehistorie van techno, nadat zij gesampled was in “Sueño Latino” (1989), een househitje.
“E2-E4” bestaat uit twee bewegingen, elk van een half uur, toen die in 1984 uitkwam, besloeg elke beweging een kant van een vinylplaat.
Het is pas in de tweede beweging dat het gitaarspel van Göttsching begint en vanaf dan evolueert het stuk van new-age naar jazz-funk.
Ik heb veel naar “E2-E4” geluisterd toen ik het als cd kocht ergens rond de eeuwwisseling.
Jet Black was een Engels drummer en mede-oprichter van de band The Stranglers.
‘De Wurgers’ dus, wat in het Nederlands wel een beetje raar klinkt.
Jet Black was mede-auteur van de compositie “Golden Brown” (1981), een heel bijzondere song. Een soort wals. Er is geopperd dat het over heroine gaat. Goudbruin. Misschien dan in de lijn van de ‘bruine suiker’ (“brown sugar”) waar The Rolling Stones het over hadden?
Dominique Lapierre (1931 – 2022) was een Frans schrijver gekend voor boeken als Is Paris Burning? (1965).
De titel verwijst naar een gefrustreerde Hitler die – toen hij doorhad dat hij Parijs wel eens zou kunnen verliezen – de opdracht gaf Parijs af te branden, met de grond gelijk te maken. In de stijl: ‘als ik het niet kan hebben, dan zal niemand het hebben.’
Hij liet bommen plaatsen op alle Parijse bruggen en op heel wat monumenten. Waarom die niet ontploften, weet ik niet.
De film – er is ook een film – is vooral interessant omdat je er heel wat ontvolkte Parijse locaties in kan zien.
Mylène Demongeot was een Franse actrice die onder andere in de Fantômas trilogie speelde: Fantômas (1964), Fantômas se déchaîne (1965) and Fantômas contre Scotland Yard (1967).
De eerste Fantômas film uit 1964. Mylène Demongeot is Hélène Gurn.
Fantômas heeft op de liefhebber van cultfictie altijd de grootste aantrekkingskracht uitgeoefend en E. du Perron schreef over hem:
“De tegenhanger van Holmes is Fantômas, die, even bovenmenselik als hij, de sprookjeswereld juist in stand houdt, die 32 dikke delen lang iedereen vermoordt waar en wanneer hij maar wil, voor wie geen muren, geen afstanden of lijfwachten bestaan, kortom, die de Boze is in persoon en zijn hellekunst aan de eenmaal gegrepen lezer als een eigen logika opdringt,” een “meesterwerk volgens de surrealisten.”
Thames & Hudson interviewde Phillips over A Humument in 2016
Tom Phillips was een Engels kunstenaar vooral bekend omwille van A Humument (1970 – 2005), een vermeerderd (en verminderd) boek dat Phillips voor het eerst in 1970 uitbracht maar waar hij zijn hele leven aan zou blijven verder werken.
Hij ‘verbouwde’ of ‘behandelde’ een Victoriaanse roman van ene Mallock, getiteld A Human Document (1892) tot A Humument, ‘an Doc’ weglatend uit de titel. Hij schrapte woorden en zinnen maar voegde ook veel toe. Hij overschilderde pagina’s, telkens woorden uitsparend om zo tot een volledig nieuw boek te komen.
Het is een standaardwerk binnen de appropriatie en in dit geval wordt niemands eigendomsrecht geschonden want de originele roman is al lang in het publieke domein.
Ashley Bickerton was een Amerikaans kunstenaar wiens kleurrijke beeldtaal mij doet denken aan de Memphisbeweging die Sottsass en de zijnen opstartten begin jaren tachtig.
In 2008 ontdekte ik hem toen ik zijn essay “Die Aporien der Avantgarde” (1962) las in een Nederlandse vertaling. Ik heb dat boek niet meer dus ik weet niet meer wie die vertaling deed.
Het stuk maakte wel wat indruk omdat de futiliteit van de de avant-garde er uit de doeken gedaan werd. Of tenminste, futiliteit, dat is het juiste woord niet.
Maar Enzensberger durfde wel toen al, begin jaren zestig, het begrip avant-garde te relativeren. Als de regel in de creatieve sector wordt: het moet nieuw zijn, dan vestig je daar een nieuwe traditie mee en traditie is net waar avant-garde mee vecht. Op die manier heft de avant-garde zichzelf op. De postmodernist die ik toen was kon ik daar wel wat mee.
Ook het begrip aporia sprak mij aan. Het komt van ἀ- (niet, de zogenaamde privatieve ‘a’) en πόρος (póros, ‘passage’). Daar waar men niet doorheen komt. Mooi. Het onoverbrugbare, ondoorwaadbare, onpasseerbare.
Eigenlijk is het een van de eerste essays over ‘de dood van de avant-garde’ waar men pas veel later over zou beginnen schrijven, toen het postmodernisme kwam. Het stuk bevat een genadeloze analyse van György Lukács kleingeestige verdediging van literair realisme en enkele stimulerende reflecties over de stompzinnigheid van het groeperen van kunstenaars in kunststromingen. Er zit ook een degelijke etymologische en semantische analyse van de term avant-garde bij.
Stefan Hertmans liet naar aanleiding van Enzensbergers dood op zijn Facebooktijdlijn een meter boeken van Enzensberger zien. Een kleine meter, dat wel. Het droeg wel wat bij tot zijn geloofwaardigheid. Van Hertmans dan.
Omdat ik bij Hertmans niet wilde achterblijven ging ik naar de universiteitsbieb maar vond er zo goed als niets. Bij de stadbibliotheek vond ik wel De telduivel (1997), dat heerlijk kinderboek dat wiskunde filosofische benadert.
Oh ja, Hans Magnus had een broer. Christian. Veel minder bekend maar van hem las ik wel een prikkelend boekje over vuil: Größerer Versuch über den Schmutz (1968), Groot essay over het vuil dus.
Irene Cara was een Amerikaanse zangeres bekend voor haar haar interpretatie van het nummer “Fame” (1980) in de gelijknamige film. Ze schreef ook mee aan het nummer “Flashdance… What a Feeling” (1983), een compositie van Moroder en Forsey.
“Fame”
Op de compilaties Disco Rotic I, II en III van begin jaren 2000 zingt ze het nummer “Breakdance”.
Ik geef u “Fame” uit 1980, uit de tijd dat het begon mogelijk te worden ‘famous for being famous’ te zijn. Bekend vanwege de roem. Een aantal jaren eerder, twaalf om precies te zijn, zei Andy Warhol al dat in de toekomst iedereen vijftien minuten roem zou verwerven. Het waren profetische woorden.
Als men vandaag die jongelingen in die “Fame”-videoclip ziet die in de danskledij van die tijd – die beenwarmers! – dan kan men daar alleen maar blijgezind van worden.
