Monthly Archives: October 2022

RIP Jerry Lee Lewis (1935 – 2022)

Winona (de nicht van Lewis) en Dennis (Jerry Lee Lewis) krijgen een preek van Jimmy Swaggart (Alec Baldwin)

Jerry Lee Lewis was een Amerikaans zanger, songschrijver en pianist die bekend werd voor zijn songs “Whole Lotta Shakin’ Goin’ On” (1957) en “Great Balls of Fire” (1957).

Voorts was hij nog berucht omdat hij met zijn dertienjarige nicht trouwde.

Over dat “Great Balls of Fire” nummer bestaat een grappige anekdote. Die kan je lezen in Mystery Train (1975) van Greil Marcus. Ze is echt gebeurd want het werd per ongeluk opgenomen in de studio. Lewis zit samen met labelbaas Sam Phillips in de Sun Studio. Ze staan op het punt “Great Balls of Fire” op te nemen. Plots daagt het bij Lewis waar die tekst voor staat. Die vuurballen, waar had hij dat nog gehoord? “Grote ballen van vuur, dat was een beeld uit de Pinksterkerk, dat betekende de Dag des Oordeels en nu wilde Sam Phillips dat Jerry Lee dat beeld in een vuile mop veranderde, het te bezoedelen. Jerry Lee zei nee.”

Lewis zong het lied uiteindelijk wel en mocht hij Nederlands gesproken hebben, en Vlaanderen het centrum van de Westerse wereld was, dan had het zo geklonken:

Je schudt mijn zenuwen en je rammelt met mijn hersenen
Te veel liefde maakt een man gek
Je hebt mijn wil gebroken
Maar wat een kick
Lieve hemel, grote ballen van vuur!

–“Great Balls of Fire” (1957)

In 1989 al – toen de brave man pas 54 was – achtte men de tijd rijp zijn leven te verfilmen. In de scène die ik me herinner, zit Jerry (Dennis Quaid) met zijn dertienjarig kindbruidje (Winona Ryder) achter in de kerk. Vooraan in de kerk, in die typische megalomane Amerikaanse preekstijl, staat de infame evangelist Jimmy Swaggart (Alec Baldwin), bezweet en geagiteerd.

Swaggart beschrijft het leven van twee neven. De ene (hijzelf) nam de moeilijke, vuile weg om het werk van Christus te doen. Hij zou daar later in de hemel voor beloond worden. De andere (Lewis) zegt hij, “nam de brede straat, geplaveid met goud, om miljoenen discipelen te hypnotiseren, met de zonde die de muziek van de duivel is. Rock and roll is als een geverfde vrouw. En hij kon haar charmes niet weerstaan.”

RIP Jerry Lee Lewis

RIP Jean Teulé (1953 – 2022)

Le Magasin des suicides (2012) by Patrice Leconte, trailer.

Jean Teulé was een Frans schrijver, tekenaar en scenarist gekend van romans zoals Le Magasin des suicides (2006) and Mangez-le si vous voulez (2009).

Die twee boeken werden niet in het Nederlands vertaald (wel in het Engels) maar de titels zouden vast zo luiden: zelfmoordwinkel en Eet ‘m maar op als u wil.

Het eerste boek vertelt het verhaal van een familie die een naargeestig buurtwinkeltje uitbaat waar ze allerlei zelfmoordartikelen verkopen. Uiteraard geeft de familie ook deskundig gebruiksadvies. Tot op een dag in hun midden een lachend optimistisch baby’tje geboren wordt dat hun raison d’être steeds meer subverteert en de winkel zal omvormen tot een cadeauwinkeltje.

Het boek Eet ‘m maar op als u wil vertelt het verhaal van een op ware feiten gebaseerde kannibalisme-meute-incident dat zich in het Frankrijk van 1870 afspeelde.

Het verhaal van de zelfmoordwinkel werd verfilmd door Patrice Leconte, een van mijn favoriete Franse filmmakers.

RIP Pierre Soulages (1919 – 2022)

Le maître de l’outrenoir, ARTE docu on Pierre Soulages

Pierre Soulages was een Frans schilder.

Ik kende hem niet dus ik stond nimmer stil bij zijn werk en dan ga ik er altijd van uit dat ik hem of zijn werk niet zal mogen. Ik ga immers altijd van het slechtste uit.

Bij nader onderzoek blijkt mijn vrees ongegrond. Ik mag zijn werk. Misschien word ik in dat oordeel beïnvloed door de schilderijen van Rothko waarvan ik ook altijd dacht dat ze niks voor mij waren tot ik die grote overzichtstentoonstelling in Den Haag zag.

Maar goed, echt weten of ik het werk van Soulages écht mag weet ik niet, omdat ik nu direct, dit weekend nog idealiter naar een museum zou willen lopen om het in het ‘echt’ te zien.

Kan dat? Waar dan? Ik weet het niet.

Nu moet ik afgaan op internetsites en boeken. Dan liever boeken. Onder mijn laptop ligt een stapel boeken om dat ding op ooghoogte te brengen. Ertussen zit een exemplaar van Art Now (1979). Ik neem het er tussenuit.

Edward Lucie-Smith typeert Soulages in Art Now als iemand wiens ‘kalligrafisch patroon van dikke, zwarte lijnen in meer dan een opzicht aan Kline herinnert’. Hij heeft, nog steeds aldus Lucie-Smith ‘een sappige benadering van verf’ (vertaling van Ida Boelema and Jeroen Boomgaard).

Het schilderij dat in die vroege periode het vaakst gereproduceerd wordt is Painting, November 20, 1956 (1956), dat in het Guggenheim in New York hangt. Het staat in Art Now.

Voor zij die gek van stromingen zijn (ik heb begrip voor u), Soulages wordt in de jaren na WOII gerekend tot het tachisme. Hij is een tachist dus. Tache is Frans voor vlek. Iemand die dus werkt met verfvlekken beoefent het vlekkisme. Het tachisme was eigenlijk de Europese interpretatie van het abstract expressionism, u weet wel, de druipschilderijen van Jackson Pollock. Elders in Europa werd dat actie-schilderen en het abstract schilderen met verfvlekken algauw met de term ‘lyrische abstractie’ aangeduid en ook onder die categorie zal je Soulages vinden.

Henri Michaux wordt ook tot de tachisten gerekend en ik ben gek op Michaux. Dat werk ken ik wel.

Als ik over stromingen lees word ik altijd moedeloos. Kijkt men naar de kunstproductie van een bepaalde periode, dan kan men zich niet van de indruk ontdoen dat iedereen elkaar na-aapte. Dat iedereen probeerde in de pas te lopen. Dat men wilde beantwoorden aan een bepaald verwachtingspatroon. En dan toch tegelijkertijd volhouden dat iedereen zijn eigen ding doet, dat kunst toch de allerindividueelste expressie is, maar dat is uiteraard niet zo. Ach, denk ik dan, het zal den tijdsgeest wel wezen. Bovendien gebiedt de eerlijkheid mij hieraan toe te voegen dat het met dat bedenken van kunststromingen en genres het hardst de spuigaten uitliep in de jaren na de Tweede Wereldoorlog. Daarna was alles gewoon postmodern. En ook dat is kort door de bocht.

RIP Pierre Soulages

RIP Josef Somr (1934 – 2022)

De grap (1967), volledig, met Engelse en Arabische ondertitels.

Josef Somr was een Tsjechisch acteur, gekend bijvoorbeeld voor zijn rollen in Zwaarbewaakte treinen (1966) en De grap (1967), gebaseerd op het gelijknamige boek van Milan Kundera uit 1967.

Ik toonde al eerder een fragment uit Treinen toen regisseur Menzel stierf, hier een stuk uit De grap, de verleidingsscène.

Of nee toch niet, hierboven de hele film met Arabische en Engelse ondertitels.

RIP Josef Somr

RIP Peter Schjeldahl (1942 – 2022)

Peter Schjeldahl was een Amerikaans kunstcriticus die voor het eerst op mijn radar verscheen toen hij het carnografische El Topo (1970) van Jodorowsky in de zomer van 1971 een “monumentaal werk van filmkunst” noemde.

Bij ons las niemand Schjeldahl, afgezien van Joost Zwagerman die hem minstens drie keer in zijn essays vermeldde.

El Topo (1970), Spaans, Portugese ondertitels

Hier een cadeautje, de volledige versie van El Topo in het originele Spaans, met Portugese ondertitels.

RIP Peter Schjeldahl

RIP Joyce Sims (1959 – 2022)

Joyce Sims was een Amerikaanse zangeres bekend omwille van haar hit “Come Into My Life” (1987).

Come into my life, I got so much love to show you
Come into my life, boy, I adore you

Kom in mijn leven, ik heb zoveel liefde te geven
Kom in mijn leven, ik zal je adoreren.

In dat liedje drong ze er bij een jongen op aan in haar leven te komen. De beloning? Aanbidding.

Ik geloof niet dat ik dat als tweeëntwintigjarige jongeman een aantrekkelijk voorstel zou gevonden hebben. Het klinkt me iets te klitterig.

De vraag zou onmiddellijk rijzen: ‘hoe kom ik er weer vanaf?’.

RIP Joyce Sims

RIP Michael Callan (1935 – 2022)

Michael Callan was een Amerikaans acteur bekend van zijn rollen in onder andere West Side Story en Cat Ballou.

Michael Callan tribute met clips uit Cat Ballou, Bon Voyage!, Mary Tyler Moore Show, The Cat and the Canary, Mysterious Island, The Magnificent Seven, Ride Gidget Goes Hawaiian en Occasional Wife.

Iemand maakte een geestig YouTube bricolage’tje over Callan op de tonen van het Doris Day liedje “I May Be Wrong (but I Think You’re Wonderful)” (1929) .