RIP Martin Walser (1927 – 2023)

Martin Walser was een Duits schrijver, de laatste van de generatie van Günter Grass en Heinrich Böll. Het was de generatie die zich nog bij de Hitlerjugend kon aansluiten en dat dan ook nog vaak deed omdat iedereen het deed.

Walser geciteerd in de Kritiek van de cynische rede van Sloterdijk.

Walser zal misschien best herinnerd worden om zijn uitspraak over het communisme en het kapitalisme.

Continue reading

RIP Jane Birkin (1946 – 2023)

Een kind van mijn generatie leerde eerst de stem van Jane Birkin kennen, dan pas haar naam en gezicht.

Je t’aime moi non plus, de film

‘Je t’aime’ hijgt ze fluisterend op “Je t’aime moi non plus” in 1969, ‘ik hou van je.’

‘Ik ook niet,’ antwoordt Gainsbourg.

Het vat de Birkin/Gainsbourg liefdesrelatie mooi samen.

Continue reading

RIP Milan Kundera (1929 – 2023)

Het zal wel afgunst zijn maar ik heb altijd een hekel gehad aan Hugo Claus. Nu ja, altijd, zo lang ik me kan herinneren, eind jaren zeventig begin jaren tachtig dus.

Ik weet nog precies hoeveel plezier het me verschafte dat De leeuw van Vlaanderen (1984), door Claus geregisseerd, een hopeloze mislukking bleek.

Het verdriet van België (1983) las ik uiteraard niet.

Vele jaren later, in 2021 was dat, moest ik eens glimlachen om een tekst van Claus, het korte verhaal “Een gezonde gangster” (1954). Ik zag daarin het bewijs dat ik niet per se bevooroordeeld was jegens de man die ik altijd zo’n kwal had gevonden.

Milan Kundera stierf.

The Unbearable Lightness of Being (1988) van Philip Kaufman
Continue reading

RIP Pascal Mercier (1944 – 2023)

In Franse encyclopedieën blijven kunstenaars leven. Ze sterven niet. Dat wil zeggen, men gebruikt ‘is’ i.p.v. van ‘was’ in elk lemma van een bekend persoon, dood of levend.

Jeremy Irons speelt de leerkracht klassieke talen die net zoals De man die de treinen voorbij zag gaan (1938), het boek van Simenon dat in de roman expliciet vermeld wordt.

Dus op de Franse Wikipedia ‘is’ Pascal Mercier (1944 – 2023) nog steeds:

‘… een Zwitsers schrijver bekend voor zijn Europese bestseller ‘Nachttrein naar Lissabon’ (2004). ‘Nachttrein’ vertelt het verhaal van een 57-jarige saaie Zwitserse classicus-prof die bij het vroege begin van de zoveelste-duizendste werkdag plots een meisje van zelfmoord redt, het fictieve boek ‘Een goudsmid van woorden’ in handen krijgt, daar totaal van in de ban geraakt, ineens zijn hele leven achterlaat, een nachttrein naar Lissabon neemt en alles te weten komt over dat fictieve boek en zijn schrijver…’

Continue reading

RIP Vicki Anderson (1939 – 2023)

“The Message From The Soul Sisters” (1970)

Vicki Anderson was een Amerikaanse zangeres gekend voor haar samenwerking met James Brown. Ze was een deel van de ‘funky people’ waar James zich mee omringde.

In 1967 bracht ze een nummer uit op King Records, een van de labels van Brown als ik me niet vergis, en de lange titel luidde “If You Don’t Give Me What I Want (I Gotta Get It Some Other Place)” (1967).

Drie jaar later dook de titel van dat werk in een ander lied op, namelijk “The Message From The Soul Sisters” (1970), een compositie die toch wel wat bekendheid verwierf op de ‘rare groove’ scene.

Ze was de ex-vrouw van Bobby Byrd en de moeder van Carleen Anderson van “Apparently Nothing” (1991).

RIP Alan Arkin (1934 – 2023)

Alan Arkin was een Amerikaans acteur die wij ons vooral herinneren als soldaat Yossarian in Catch-22 (1970) en de grootvader in Little Miss Sushine (2006).

‘Eens kijken of ik het goed begrijp. Om aan de grond gehouden te worden moet ik gek zijn. Maar als ik vraag om aan de grond gehouden te worden, betekent dat dat ik niet gek ben,’ vraagt Yossarian aan zijn overste in de film Catch-22 (1970)

Catch-22 is een verfilming van de gelijknamige roman uit 1961 van de Amerikaanse schrijver Joseph Heller. Ik las die roman in China, waar ik veel las.

Een catch is Engels voor een addertje onder het gras. Zo is er in het boek sprake van een regel die zegt dat ieder die niet goed bij zijn verstand is, naar huis mag. Daartegenover staat de volgende regel, de eigenlijke Catch-22: iedereen die naar huis wil, is blijkbaar erg verstandig en komt dus niet in aanmerking voor ontslag uit de dienst.

Het is het typevoorbeeld van de cirkelredenering.

‘Er was slechts één ‘maar’, en dat was de bepaling Catch-22, die luidde dat wie zich bij werkelijk en onmiddellijk gevaar bekommert om zijn eigen veiligheid blijk geeft van een rationele geest.’

–Catch-22
Alan Arkin in Little Miss Sushine (2006)

In Little Miss Sushine is Arkin een je-m’en-foutistische, heroïne-snuivende, vuilgebekte doch zeer beminnelijke opa.

Rust zacht Alan.