Tag Archives: 2023

RIP Benjamin Zephaniah (1958 – 2023)

“Rasta” (1983) van Benjamin Zephaniah

Benjamin Zephaniah was een Engels schrijver en muzikant vooral bekend voor zijn ‘dub poetry’, zijn dubgedichten dus.

Dubgedichten zijn een genre van ‘spoken word’ waarin o.a. door de kolonisatie veroorzaakte sociale onrechtvaardigheid aangeklaagd wordt.

Die gedichten worden voorgedragen bovenop instrumentale reggae- en dubliederen.

Binnen dat genre bracht Zephaniah “Rasta” (1983).

Andere gedenkwaardige stukken dub poetry zijn “Inglan Is a Bitch” (1980) van Linton Kwesi Johnson  (°1952) en “Dis Poem” (1986) van Mutabaruka (°1952) .

Het genre is zwaar op de hand en de meeste composities laten zich maar een keer om de vijf jaar comfortabel beluisteren. Zelfs de hits klinken al snel afgezaagd.

Rond dezelfde periode werd elders in de Afrikaanse diaspora vrolijker geklaagd in composities zoals “Atomic Bomb” (1978) van William Onyeabor.

Rust zacht Benjamin.

RIP Michel Sardaby (1935 – 2023)

“Welcome New Warmth” (1975) by Sardaby

Michel Sardaby was een Frans componist en pianist die in de jazz actief was en die vooral gekend voor zijn plaat Gail (1975), en dan nog meer specifiek voor dat ene nummer “Welcome New Warmth”.

Ik pikte het een eenzame middagpauze in de Parijsstraat op toen ik de drie delen van London Jazz Classics (’93, ’94, ’95) bij Sax kocht.

Soul Jazz Records is een label van Stuart Baker. Hun Universal Sounds of America (’95) vond ik op een eerder manische middag in Gent.

Rust zacht Michel.

RIP Shane MacGowan (1957 – 2023)

“Dirty Old Town” doet mij wat denken aan “You are My Sunhine”

Ik ontmoette mijn liefje bij de gasfabriek
Droomde een droom bij het oude kanaal
Ik kuste mijn meisje bij de fabrieksmuur
Vieze oude stad
Vieze oude stad

Zo gaat de tekst van “Dirty Old Town” (1949) van Ewan MacColl waarmee de Ierse zanger Shane MacGowan nogal gemakkelijk geassocieerd wordt.

Shane was voorts bekend als leadzanger van de band the Pogues (gebaseerd op Gaelic ‘póg mo thóin’, wat ‘kus mijn gat’ betekent), zijn zuipschuiterij en zijn gebrek aan tanden.

Shane is dan weer de titel van een westernfilm waar mijn vader gek op was.

Rust zacht Shane.

RIP Henry Kissinger (1923-2023)

Sinds enige tijd vind ik het een prettig idee dat het Westen de wereld heeft veroverd en niet omgekeerd. Want dat had ook gekund. Als twintiger haatte ik de Verenigde Staten omdat ik HUMO las, het blad dat zich liet kenmerken door een liefde voor Amerikaanse muziek even groot als de haat voor de politiek van dat enorme land.

Na 9/11 heb ik alles herbekeken. Toen kwam ik erachter dat de Amerikanen eigenlijk gewoon de bastaardkinderen van Europa zijn die het op het schoolplein van de wereld voor ons opnemen. Ik gebruik de term bastaard hier omdat Europa haar Amerikaans nageslacht over het algemeen niet *wil* erkennen.

Toch was het overlijden van Henry Kissinger even slikken voor mijn ‘post 9/11-ik’.

Continue reading

RIP Geordie Walker (1958 – 2023)

“Requiem (A Floating Leaf Always Reaches The Sea Dub Mix)” (1992) van Killing Joke

Geordie Walker was een Engelse gitarist bekend voor zijn lidmaatschap van Killing Joke. Hij is mede-auteur van de compositie “Love Like Blood” (1985) maar ik hou niet van die song.

Van “Turn to Red” (1979) hou ik wel enigszins, maar vandaag is het vooral de 1992 remix van “Requiem”, “Requiem (A Floating Leaf Always Reaches The Sea Dub Mix)” waarop de gitaarpartijen van de gestorvene te horen zijn, die ik onder uw aandacht wil brengen.

Rust zacht Geordie.

RIP Aldo Lado (1934 – 2023)

Aldo Lado was een Italiaans filmregisseur bekend voor zijn giallo films.

Giallo is Italiaans voor geel en die naam werd gegeven aan een reeks detectiveromans die sinds 1929 door uitgeverij Mondadori op de markt werd gebracht. Elk van die romannetjes had een gele cover, vandaar de naam.

Short Night of Glass Dolls (1971)

Lado debuteerde met Short Night of Glass Dolls (1971), een mengelmoes van giallo en politieke thriller, twee genres populair tijdens de loden terrorjaren van Italië.

Korte nacht van de glazen poppen (1971), zo zou je de Italiaanse titel letterlijk kunnen vertalen, ik weet niet onder welke titel hij hier uitkwam, vertelt het verhaal van een journalist die ‘dood’ in een mortuarium wordt binnengebracht maar in werkelijkheid nog leeft. Hij zit gevangen in zijn eigen lichaam, zijn zintuigen registreren de buitenwereld nog maar hij kan helaas op geen enkele manier meer bewegen.

Via flashbacks gaan we naar de oplossing van zijn moord.

Schneider, in zijn boek 100 European Horror Films, zegt dat de film vol zit met ‘politieke metaforen van klassenonderdrukking en zedelijk verval van de maatschappelijke elites. Weinig clichés van de giallo,’ zegt hij, ‘geen moordenaars met zwarte lederen handschoenen, geen scheermessen noch biseksuele modemodellen.’

Wel enkele blinden, als ik mij niet vergis ook een terugkerend plotelement in de giallo, zoals bijvoorbeeld de blinde Karl Malden in The Cat o’ Nine Tails (1971).

Rust zacht Aldo.

RIP Jean Knight (1943 – 2023)

Mr. Big Stuff (1971) door Jean Knight

Jean Knight was een Amerikaanse zangeres bekend van het nummer “Mr. Big Stuff” (1971) dat ze zong maar niet schreef.

In tegenstelling tot wat de Afro-Amerikaanse mythologie zou kunnen doen vermoeden, is de stuff van Mr. Big Stuff niet zijn fallus maar zijn auto, zijn chique kleren en alle andere rijkdommen waarover hij beschikt.

Jean van haar kant is niet onder de indruk: ‘het is niet omdat jij wat met je bezittingen komt pronken dat ik mijn liefde aan jou kan schenken.’

Dat is wel zo verstandig van haar.

Rust zacht Jean.

RIP Rona Hartner (1973 – 2023)

Rona Hartner is Sabina in Gadjo dilo (1997)

Rona Hartner was een Roemeense actrice, kunstenaar en zanger.

Men zal haar vooral om haar rol in Tony Gatlifs film Gadjo dilo (1997) herinneren, een film die het leven van de zigeuners (zeg nu Roma) en hun muziek romantiseerde.

Hartner zong inderdaad dat soort verleidelijke zigeunermuziek (zeg nu Roma-muziek) die ik eerst leerde kennen in de film Vengo (2000), ook van Gatlif.

Andere films waarin Hartner speelde waren Time of the Wolf (2003) van Michael Haneke, Le Divorce (2003) van James Ivory en Chicken with Plums (2011) van Marjane Satrapi.

Rust zacht Rona.

RIP Emmanuel Le Roy Ladurie (1929 – 2023)

Emmanuel Le Roy Ladurie was een Frans historicus uit de school waar de pas gestorven Natalie Zemon Davis ook deel van uitmaakte.

Le Carnaval de Romans (1979)

Ooit heeft zijn boek Le Carnaval de Romans (1979) mijn aandacht getrokken vanwege de slachting waarover het gaat. Maar toen ik het vandaag kocht vond ik — altijd sensatiebelust — helaas geen bloederige passages.

Continue reading

RIP A. S. Byatt (1936 – 2023)

Het lijkt erop dat ik me heb vergaloppeerd in mijn laatdunkendheid over ‘meeslepen’ als romankwaliteit toen ik Bluets de hemel in prees.

De grafsteen van de denkbeeldige 19de-eeuwse Christabel LaMotte, de vrouw die even vreselijk verliefd wordt op de gehuwde Randolph Henry Ash als hij op haar.

Nu A. S. Byatt nog maar net koud is, verdiep ik mij in haar roman Possession (1990), vertaald in het Nederlands als Obsessie, en ik kijk naar de gelijknamige film die de Amerikaan Ken Kwapis ervan maakte met Gwyneth Paltrow.

Continue reading